Scite et Cito

Experiëntiële systeemtherapie

Experiëntiële systeemtherapie of ervaringsgerichte psychosociale therapie er van uit dat aan elk menselijk streven twee fundamentele behoeften ten grondslag liggen: de behoefte aan autonomie (de zorg voor jezelf, het nastreven van eigen ontwikkeling) en de behoefte aan verbondenheid (de zorg voor de ander, voor de ander van betekenis te kunnen zijn).

Hoewel deze twee behoeften elkaar enerzijds aanvullen, komen ze anderzijds met elkaar in conflict omdat ze ook met elkaar in tegenspraak lijken te zijn. Het gaat er dus om hier een balans in te vinden. Dat is niet altijd een makkelijk te realiseren opgave omdat hetgeen wij willen (geven) niet altijd datgene is wat de ander wil (ontvangen). En wat wij nodig hebben is niet altijd wat de ander heeft te bieden. De balans verdwijnt wanneer wij ons gaan opofferen ten behoeve van de ander (verlies aan autonomie) of wanneer in de zorg voor onszelf de ander niet of nauwelijks meer wordt gezien (verlies aan verbondenheid). Het verdwijnen of doorslaan van deze balans vormt de kern van alle problemen waarmee mensen in therapie komen.

Uitgangspunten experiëntiële systeemtherapie

De  experiëntiële systeemtherapie of ervaringsgerichte psychosociale therapie heeft twee uitgangspunten:

  1. Het ervaringsgerichte: de therapeut gebruikt zijn eigen ervaringen opgedaan in de hulpverleningsrelatie om de cliënt te laten ervaren hoe nieuwe en betere ervaringen op te doen in het omgaan met zichzelf en anderen.
  2. Het psychosociale: het betrekken van belangrijke anderen uit de leef-, woon- of werkomgeving van de cliënt tijdens de behandeling.

Kempler Instituut Nederland experiëntiële systeemtherapie

Ervaringsgericht

Het gaat er tijdens de hulpverlening niet om de cliënt te laten zien wat hij fout doet maar om het creëren van nieuwe, betere ervaringen waardoor de cliënt in staat is een persoonlijker en meer bevredigende manier van omgaan met zichzelf en anderen te leren. Het belangrijkste instrument dat de hulpverlener daarbij gebruikt is ‘hijzelf’. Dat betekent dat de hulpverlener zichzelf als persoon inbrengt in de hulpverleningsrelatie. Door zelf open en persoonlijk te zijn wordt de hulpverlener daardoor een voorbeeld voor de cliënt die zo wordt uitgenodigd hetzelfde te doen. Op deze wijze laat de hulpverlener in de praktijk zien hoe de zorg voor zichzelf te combineren is met de zorg voor de ander (de cliënt).

“Ik kwam bij René in het kader van leertherapie, voor mijn opleiding aan het Kempler Instituut Nederland. Ik heb René ervaren als een gedreven, betrokken en zorgvuldige leertherapeut. Hij was er op gefocust het beste in mij als ervaringsgerichte/ systeemtherapeut in opleiding naar boven te halen en benaderde mij hierin op een gelijkwaardige manier. Ik heb veel door/van hem geleerd en zou hem dan ook aan iedere therapeut in opleiding, maar ook daarbuiten, aanbevelen” 2/2018.

Psychosociaal

Omdat de experiëntiële systeemtherapie er vanuit gaat dat de meeste problemen ontstaan of ontstaan zijn binnen de relationele context, is het van belang ook de oplossing samen met en binnen de context te zoeken. Om die reden worden belangrijke anderen in het (directe) leven van de cliënt bij de gesprekken betrokken. Bij persoonlijke problemen zal meestal de partner uitgenodigd worden, bij kinderen of jongeren geldt dat voor de ouder(s)/opvoeder(s). Enerzijds omdat ook hun kijk op de situatie belangrijk is, anderzijds omdat zij graag willen helpen maar meestal niet weten hoe dat op de beste wijze te doen. In combinatie met het verschaffen van concrete, realistische en uitvoerbare handvatten voor alledaagse problemen zullen zij met elkaar in staat zijn om voor hun eigen behoeften op te komen zonder daarbij het belang van de ander uit hetoog te verliezen.

Hier-en-Nu

Bij de hulpverlening wordt uitgegaan van de ‘Hier-en-Nu’ situatie; dat wil zeggen vanuit de probleembeleving van dit moment. Soms kan dat zijn oorsprong hebben in het verleden. Dan wordt samen met u gekeken hoe de ervaringen uit het verleden doorspelen in uw huidige leefsituatie. Ervaringen uit het verleden hebben je immers gevormd tot wie je nu bent. Nieuwe ervaringen helpen je echter te worden wie je wilt zijn. Nieuwe, goede ervaringen kunnen de invloed van oude, slechte ervaringen verminderen of zelfs teniet doen. Deze nieuwe ervaringen kunnen alleen opgedaan worden in het hier en nu. Om die reden wordt er aandacht besteed aan wat u nu nodig hebt om uw probleem op te lossen of het als minder zwaar te ervaren. Om zo weer op een positieve manier met het leven om te kunnen gaan.

Bovenstaande heeft grote overeenkomsten met de Bijbelse basisprincipes voor communicatie in relaties en gezinnen. Deze principes zijn: eerlijkheid, rechtstreeks persoonlijk zijn, zorgvuldigheid, duidelijkheid, conflict oplossend, effectief herstel van relaties en vergevingsgezindheid.

Neem contact op voor meer informatie over experiëntiële systeemtherapie of bel voor het maken van een afspraak.

René Goedhart